CHABER BŁAWATEK (Centaurea cyanus L.)
2025-06-11
DZIURAWIEC ZWYCZAJNY (Hypericum perforatum) Słowiańskie polne złoto, magiczna roślina uznawana za ziele leczące 99 schorzeń.
2025-06-19
„Służy przede wszystkiem w rozmaitych przypadłościach kobiecych. Więc w kąpieli łono ścieśnia, że „nie rozeznać przedziewiczonych od prawych dziewic”, nadto pomaga paniom niepłodnym, a piersi obwisłe jędrnymi czyni”.
Takimi słowy opisuje naszego dzisiejszego bohatera jeden z najwybitniejszych polskich zielnikarzy Szymon Syreński.
Przywrotnik zwany też „kobiecym ziołem”, od wieków budził podziw nie tylko ze względu na swoje lecznicze właściwości, ale także przez otaczającą go aurę tajemnicy.
Jednym z najbardziej fascynujących zjawisk związanych z tą rośliną jest kropla rosy, która o poranku pojawia się na środku jego aksamitnych liści.
Nie jest to zwykła rosa, dawniej uważano ją za substancję magiczną, zbieraną przez alchemików w poszukiwaniu kamienia filozoficznego.
Wierzono, że ta perlista kropla zawiera niezwykłą siłę natury, zdolną do uzdrawiania i odnowy. Właśnie ta mistyczna aura sprawiła, że przywrotnik przez wieki cieszył się szczególnym szacunkiem w medycynie ludowej i rytuałach ochronnych.
Do dziś skład tej magicznej kropli nie jest do końca zbadany, ale wielu znanych badaczy roślin i fitoterapeutów skłania się ku jego cennym właściwościom. Wiemy, że zawiera aminokwasy, cukry, kwasy fenelowe, flawony, sole mineralne i związki terpenowe.
W kulturze ludowej Słowian przywrotnik zajmował szczególne miejsce, nie tylko jako ziele lecznicze, ale również jako roślina o właściwościach ochronnych i magicznych.
Wierzono, że posiada moc wzmacniania kobiecej energii, dlatego często towarzyszył rytuałom związanym z płodnością, macierzyństwem i dojrzewaniem.
Panny nosiły suszone listki przywrotnika zaszyte w sakiewkach lub wplecione w wianek, by przyciągnąć miłość i zapewnić sobie powodzenie w miłości.
Rosa zbierana z liści przywrotnika uchodziła za „łzę bogini” i była używana do przemywania twarzy, miała zapewnić urodę, młodość i czystość duchową.
W niektórych regionach używano jej także do oczyszczania talizmanów oraz wody rytualnej, wykorzystywanej w domowych obrzędach ochronnych.
Ziele palono w czasie letnich przesileń lub zanoszono na pola i do domów jako amulet, miało chronić przed burzami, nieurodzajem oraz złymi duchami.
Stare zielniki wspominają również o jego zastosowaniu w przypadku „strachu” u dzieci, czyli lęków i nocnych niepokojów. Z przywrotnika sporządzano kąpiele łagodzące, mające działać zarówno na ciało, jak i duszę.
Przywrotnik kryje w sobie bogactwo substancji aktywnych, które decydują o jego silnym działaniu terapeutycznym. W składzie chemicznym ziela dominują garbniki (głównie elagotaniny), które odpowiadają za właściwości ściągające i przeciwzapalne.
Obecne są również flawonoidy (kwercetyna, kemferol), kwasy fenolowe (kwas elagowy, kawowy), fitosterole, saponiny oraz gorycze, które wspierają trawienie i wzmacniają cały organizm.
Ziele przywrotnika zawiera również salicylany, które wykazują łagodne działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, co tłumaczy jego zastosowanie w stanach zapalnych oraz do łagodzenia objawów przeziębienia.
Napary i odwary z liści zaleca się w przypadku: zaburzeń miesiączkowania, nadmiernych krwawień, bolesnych miesiączek, objawów menopauzy, stanów zapalnych narządów rodnych.
W medycynie ludowej używano go także w przypadku biegunek, niestrawności oraz do wzmacniania organizmu po porodzie.
Kąpiele z dodatkiem naparu z przywrotnika miały działać nie tylko leczniczo, ale i oczyszczająco zarówno na ciało, jak i ducha.
Maria Treben zalecała łączyć przywrotnik z krwawnikiem i pokrzywą dla lepszego efektu ogólnego wzmacniania kobiecego organizmu. Podkreślała również aby nie rezygnować z długotrwałego stosowania: zioło działa łagodnie, ale skutecznie, efekt widoczny jest po kilku tygodniach regularnego picia.
Kobiety planujące ciążę oraz kobiety mające skłonność do poronień powinny zażywać napar z przywrotnika, posiada on właściwości wzmacniające wiązadła maciczne.
Zewnętrznie stosowany jest do przemywań i nasiadówek przy infekcjach intymnych, owrzodzeniach, ranach, a także trądziku i podrażnieniach skóry. Działa ściągająco, odkażająco i regenerująco.
Pomaga również na trudno gojące się rany i zmiany łuszczycowe.
Przywrotnik rewelacyjnie działa na regenerację skóry, przywraca elastyczność, jędrność i sprężystość. Stosowanie jego liści w wpływa korzystnie na tkankę łączną poprzez regenerację naczyń włosowatych, zmniejszenie, a nawet zanikanie przebarwień, blizn i rozstępów, dzięki przywrotnikowi zostaje też przywrócona odpowiednia elastyczność skórze.
Najlepsze rezultaty w kosmetyce przynoszą okłady i maseczki ze świeżego, zmielonego ziela. Zalecane są do każdego rodzaju skóry, wspaniale działają kiedy je łączyć z kwiatem kasztanowca i zielem przetacznika leśnego.
Listki przywrotnika możemy dodawać do zup, surówek, sałatek i soków, mają lekko cierpkawy, słodki smak i piękny, balsamiczny zapach.
Polecam również przygotować sobie ocet z przywrotnika, przygotowujemy go w taki sam sposób jak wszelkie inne octy.
Surowcem jest całe ziele wraz z przyziemnymi liśćmi, które zbierać można od maja do września, ziele suszymy rozłożone cienką warstwą w ciemnym, przewiewnym miejscu.
Rosę przywrotnikową zbieramy bardzo wczesnym rankiem, do słoiczka, następnie należy ją przelać do ciemnej buteleczki i przechowywać w lodówce.
Zbiór rosy jest bardzo pracochłonny i wymaga cierpliwości, jednak uważam, że warto się nieco natrudzić. Przy zbieraniu doskonale się odstresujemy i zrelaksujemy. Pamiętajmy aby podczas zbierania koniecznie być boso i szepnąć wróżkom przywrotnikowym swoją intencję.
NAPAR
Napar działa ściągająco, przeciwzapalnie, reguluje cykl miesiączkowy, wzmacnia naczynia krwionośne.
1 łyżkę suszonego ziela zalać 200 ml. wrzącej wody, zaparzać pod przykryciem 20 minut.
Pić 2-3 razy dziennie po 100 ml. przez trzy tygodnie, zwłaszcza przy bolesnych miesiączkach lub w okresie menopauzy.
ODWAR
Odwar możemy używać do płukania jamy ustnej, przy stanach zapalnych lub ropnych. Do lewatyw przy hemoroidach, zatwardzeniach oraz niestrawności, można również stosować do irygacji pochwy, we wszelkich stanach zapalnych.
2 łyżki suszonego ziela zalać 300 ml. wody, doprowadzić do wrzenia, gotować na bardzo małym ogniu 5 minut.
Stosujemy jak napar.
MIESZANKA NA BOLESNE MIESIĄCZKI
Wymieszać w równych częściach ziele przywrotnika, kwiat rumianku, ziele krwawnika, korę kaliny koralowej oraz liść melisy.
1 łyżkę mieszanki zalać 250 ml. wrzącej wody, zaparzać 20-30 minut. Pić 2–3 razy dziennie na kilka dni przed menstruacją i w czasie jej trwania.
MIESZANKA MARII TREBEN na kobiece dolegliwości.
Działa rozluźniająco, przeciwzapalnie i tonizująco.
Wymieszać w równych częściach ziele przywrotnika, ziele krwawnika, kwiat nagietka i liść melisy
1 łyżeczkę mieszanki zalać 250 ml wrzątku, zaparzać 10–15 minut.
Pić 2 razy dziennie przez 3 tygodnie.
NALEWKA
Nalewka działa wzmacniająco, przeciwzapalnie, przeciwbiegunkowo, reguluje układ hormonalny, łagodzi objawy menopauzy.
Sporą garść (około 1 szklanka) suszonego ziela zalać 500 ml. alkoholu 40%, wytrawiać minimum 14 dni, w ciemnym miejscu, codziennie wstrząsać.
Stosować 10–20 kropli 2–3 razy dziennie w kieliszku wody.
KĄPIEL
Na kobiece dolegliwości, stany zapalne skóry, relaks.
4–5 łyżek suszonego ziela zalać 1 litrem wrzącej wody, zaparzać przez 10 minut, odcedzić dodać do kąpieli. Czas kąpieli 15–20 minut, 2–3 razy w tygodniu.
MACERAT OLEJOWY
Stosujemy do wcierania na przebarwienia twarzy i rąk oraz przy plamach starczych.
Na każde 10 dużych liści przywrotnika 200 ml. ciepłej oliwy. Macerujemy 7 dni, filtrujemy.
MASECZKA DLA SKÓRY ZMĘCZONEJ I SZAREJ
5 świeżych liści przywrotnika, 1 łyżka nasion lnu, odrobina źródlanej wody.
Nasiona zalewamy wodą, tak aby były całe zanurzone, dodajemy zmielone liście przywrotnika, kiedy masa zrobi się galaretowata nakładamy na oczyszczoną twarz na 15 minut.
TONIK
Do naparu z przywrotnika wystarczy dodać łyżkę octu jabłkowego, niepasteryzowanego. Tonik trzymamy w lodówce do 7 dni.
Tonik działa ściągająco, przeciwzapalnie, pomaga usuwać plamy, przebarwienia, dobry dla cery z rozszerzonymi porami.
RYTUALNA ESENCJA ALCHEMICZNA
Praktyka stosowana przeze mnie od lat, inspirowana dawną alchemią i mistyką roślinną, która ma przynieść duchowe oczyszczenie, zachowanie pięknej cery oraz wzmocnienie kobiecej energii.
O świcie zbierz rosę z liści przywrotnika, połącz ją z wodą źródlaną. Wypij z intencją lub użyj do przemycia twarzy w rytuale podczas nowiu.
SURÓWKA Z DZIKICH ZIÓŁ
Potrzebujemy garstkę liści pokrzywy, główkę sałaty masłowej lub 0,5 kapusty rzymskiej, bądź pekińskiej, 10 listków przywrotnika i 3 krwawnika, 2 pomidorki, 1 łyżkę suszonego czosnku niedźwiedziego, sok z cytryny, łyżka oliwy z oliwek, sól, pieprz, świeża mięta.
Liście pokrzywy (można je sparzyć aby nie kłuły) poszarpać na mniejsze kawałki i „pognieść” wraz z resztą liści. Pomidorki pokroić, całość skropić sosem przygotowanym z oliwy, szczypty soli, łyżeczki syropu z agawy lub klonowego pieprzu i soku z cytryny.
ZIELONE PESTO
Potrzebujemy 1 awokado, po 8 liści podagrycznika i przywrotnika, 2 łyżki czosnku niedźwiedziego lub ząbek zwyczajnego, sól, pieprz, kurkuma, sok z cytryny. Wszystkie składniki zblendować, doprawić do smaku.
Przeciwwskazania i środki ostrożności.
Duże dawki przy długim stosowaniu mogą obciążać wątrobę, ze względu na zawartość tanin i niektórych związków fenolowych.
Nie zaleca się intensywnych kuracji osobom z aktywną kamicą żółciową bez nadzoru specjalisty.
Choć przywrotnik bywa stosowany od II trymestru jako środek wzmacniający macicę, we wczesnej ciąży (do 12. tygodnia) jego działanie ściągające i tonizujące może zwiększyć ryzyko skurczów, dlatego zaleca się przed kuracją konsultację z lekarzem lub fitoterapeutą.
Garbniki mogą wpływać na wchłanianie składników odżywczych, takich jak żelazo i cynk – dlatego zaleca się przerwy w kuracji (np. 3 tygodnie stosowania, tydzień przerwy).
Garbniki mogą utrudniać wchłanianie żelaza, dlatego należy zachować co najmniej 2–3 godziny odstępu między herbatką z przywrotnika a suplementem.
Z miłością Dziewanna 
